بررسی میزان بروز بیماران بستری شده به دنبال عوارض عمل جراحی در بیمارستان امام خمینی (ره) ساری، سال های ۱۳۸۶-۱۳۷۹

سابقه و هدف: یکی از دلایل مراجعه مجدد بیماران به بیمارستان ها عوارض اعمال جراحی است. بررسی عوارض بعد از عمل به عنوان یکی از منابع مهم در ارزیابی کیفیت اقدامات صورت گرفته برای بیمار، مورد استفاده قرار می گیرد.مواد و روش ها: این تحقیق توصیفی و گذشته نگر می باشد. پرونده پزشکی 409 بیمار که با تشخیص عارضه عمل جراحی در طی سال های 1379 تا نیمه اول 1386 از بیمارستان امام ساری ترخیص شده اند، با روش سرشماری بررسی شد. چک لیست گرد آوری داده بر اساس اهداف تحقیق، با مروری بر مطالعات گذشته طراحی شد. جهت دسته بندی عوارض با استفاده از معیارهای سازمان بهداشت جهانی و بر اساس طبقات موجود در فصول کتاب طبقه بندی بین المللی بیماری ها ویرایش دهم و برای طبقه بندی اقدامات انجام شده از ویرایش نهم کتاب مذکور استفاده شد. بر اساس طبقات این کتاب دسته اول عوارضی هستند که به دنبال یک اقدام جراحی اتفاق می افتند مانند: عفونت، عوارض مکانیکی ناشی از کاشت وسایل، شوک، دسته دوم شامل عوارضی است که پیامد یک عمل جراحی خاص یا خارج ساختن یک عضو می باشد مانند: سندروم لنف ادما به دنبال ماستکتومی، و دسته سوم شامل عوارضی مانند پنومونی و یا آمبولی ریوی که در دوره بعد از عمل جراحی ممکن است روی دهد، می باشد.یافته ها: نتایج نشان داد در طی سال های 86-79، تعداد 72281 بیمار تحت عمل جراحی قرار گرفتند که پرونده 409 بیمار با چک لیست بررسی شد. عمل جراحی اولیه 292 بیمار در مرکز امام و 117 نفر در مراکز دیگر انجام شد و مراجعه به بیمارستان امام صرفا جهت بررسی عارضه بوده است. باتوجه به مراجعات متعدد بیماران دفعات مراجعه به صورت مراجعه اول تا پنجم ثبت شد. بر اساس نتایج مطالعه و مطابق با معیارهای سازمان بهداشت جهانی در کتاب طبقه بندی بین المللی بیماری ها مشخص شد که در پنج مرحله بستری بیماران، عارضه نوع اول 407 مورد (88.4 درصد)، که عمده ترین آن خونریزی، هماتوم، شوک، پارگی و سوراخ شدن، عفونت، باز شدن محل بخیه، جاماندن جسم خارجی (گاز) و فیستول 197 مورد (42.8 درصد) بوده است، عوارض نوع دوم 53 مورد (11.6 درصد) که عمده ترین آن عفونت و باز شدن زخم سزارین 36 مورد (7.8 درصد) بود و عوارض نوع سوم نیز اصلا مشاهده نشد.استنتاج: بر اساس نتایج این مطالعه مشخص گردید که میزان بیمارانی که به دنبال عارضه جراحی 0.56 درصد می باشد. بدیهی است که با تدابیر پیشگیری، خصوصا بدست آوردن عوامل موثر در فرآیند های ارزیابی، می توان این میزان را کاهش داد.